خلاصه مباحث جامع ارشد جغرافیا-برنامه ریزی روستایی  

 

جهت دریافت خلاصه مباحث جامع کارشناسی ارشد برنامه ریزی روستایی، کلیک نمایید

 

 

کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

1401

مقدمه

شناخت عوامل انسانی و طبیعی و پیوند آن با مکان زیستی انسانها در گرو شناخت و احاطه کامل بر مباحث علوم جغرافیایی می باشد و در این بین روستاها به دلیل خاستگاه اولیه سکونت انسانها و تولیدات کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. روستا و توسعه روستا از دیرباز مورد توجه اغلب صاحب نظران داخلی و خارجی قرار داشته است و توسعه پایدار متوازن در گرو یرنامه ریزی مدون و صحیح در این مناطق می باشد، بر همین اساس رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی در مقاطع مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار است و این رشته پیوند متقابلی با رشته های توسعه روستایی علوم اجتماعی،علوم کشاورزی و طبیعی دارد و به عنوان یک رشته چند بعدی محسوب می شود.و یک برنامه ریز روستایی باید شناخت کاملی از این مباحث ارائه نماید.با توجه به مباحث مطرح شده یکی از گرایش های علوم جغرافیای در مقطع کارشناسی ارشد گرایش جغرافیا و برنامه ریزی روستایی می باشد.این رشته به دلیل ماهیت روستایی خود مستلزم تعامل و همکاری با نهادهای مختلف روستایی و جامعه هدف (روستائیان و کشاورزان) می باشد. داوطلبین متقاضی شرکت در گرایش جغرافیای و برنامه ریزی روستایی باید در مجموعه علوم جغرافیای شرکت نموده و بعد از پاسخگویی به سوالات دروس مرتبط که در زیر به انها اشاره شده است در مرحله انتخاب رشته نسبت به انتخاب شهر اقدام نمایند. در مقطع کارشناسی ارشد این داوطلبین 34-36 واحد تئوری و کارگاهی را پاس نموده و حائز اخذ مدرک کارشناسی ارشد می شود.

 

          فلسفه جغرافيا(1)-جغرافیای روستایی و عشایری(مبانی و ایران) (3)- برنامه ریزی روستایی (2)- آمار و احتمالات (1)-زبان عمومی و تخصصی(2)

-         فلسفه جغرافیا : یکی از پیش شرط های موفقیت هر محقق در حیطه خود، آشنایی با اصول و مبانی کلیدی می باشد. شناخت جغرافیا بدون توجه به اصول فلسفه میسر نمی باشد. در آزمون کارشناسی ارشد، این درس با ضریب یک به عنوان یک درس پایه ای به حساب می آید. شاید به جرات می توان گفت هیچ کس به اندازه دکتر حسین شکویی در این حوزه به مطالعه نپرداخته است. بنابر این اصلی ترین منابع برای این درس می توان کتب دکتر حسین شکویی را معرفی نماید. قلمرو فلسفه جغرافيا، احمد پوراحمد هم به عنوان یکی رفرنس دیگر می تواند مورد استفاده داوطلبان قرار بگیرد.

از سرفصل های مهم این درس می توان به مواردی همچون «فلسفه، پارادایم و جغرافیا»، «عوامل اجتماعی و تفکرات جغرافیایی»، «مفاهیم نو در جغرافیای نو»، «تحلیلی بر تعاریف جغرافیا»، «بازساخت جغرافیایی، مفهوم کلیدی در تحلیل‌های جغرافیایی»، «جبر محیطی، امپریالیسم و امکان گرایی»، «مکان و فضا» و «جغرافیای ناحیه‌ای نو" اشاره کرد

جغرافیای روستایی: یکی از دورسی که به عنوان دروس پایه ای هر دانشجویی جغرافیایی بالاخص برای برنامه ریزان روستایی مطح است در جغرافیایی روستایی می باشد. با توجه به تنوع منابع در حوزه روستا و روستا شناسی به برخی از مهمترین منابع اشاره می کنیم

مبانی جغرافیای روستایی- عباس سعیدی: این منبع به دلیل جامع بودن و دربرگرفتن سرفصل ها مورد نیاز بسیار مهم می باشد و بهتر است داوطلب کلییه فصول کتاب را به طور کامل مورد مطالعه قرار دهد تا بتواند تسلط کافی داشته باشد.

جغرافیای روستایی- افراخته و مهدوی: بعد از مطالعه کتاب دکتر سعیدی بمنظور مطالعه سایر رفرنس های دیگر بهتر است این منابع مورد مطالعه داوطلبان قرار بگیرد .

در حالت کلی توصیه می شود داوطلبان علاوه بر منابع فوق حتما سوالات مرتبط در آزمون های سال های گذشته ارشد را به دقت مطالعه و برخی از مقالات روزی که در حوزه جغرافیای روستالیی می باشد به دقت مطالعه نمایند.

سرفصل ها: تعاریف متداول ده، آبادی و روستا،عوامل جغرافیای و محیطی موثر بر روستا،چشم انداز های جغرافیای در روستا، عوامل شکل گیری روستا، بافت های متداول روستایی،عنوان الگوهای روستایی ایران و جهان،ساختار طبیعی و اقلیم روستاها،ویژگی های اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههای روستایی،شیوه های بهره برداری و نظام های متداول بهره برداری زراعی و غیر زراعی،مدل های متداول روستایی(مکان مرکزی،فون تونن و...)

برنامه ریزی روستایی : یکی از دروس بسیار کاربردی که هم در آزمون کارشناسی ارشد و هم در دکتری 97 مورد تاکید قرار گرفته است، برنامه ریزی در روستا می باشد.منابع زیادی در خصوص برنامه ریزی روستایی وجود دارد که از جمله آنها می توان به منابع زیر اشاره کرد

برنامه ریزی ناحیه ای کرمت الله زیاری: این منبع به عنوان شناخت مبنای برنامه ریزی منطقه ای می تواند به بسیاری از سوالات پاسخ دهد. تاریخچه برنامه ریزی ناحیه ای، اصول برنامه ریزی ناحیه، مراحل اجرایی برنامه ریزی و مدل های برنامه ریزی از مهمترین بخش های این منبع محسوب میشود.

برنامه ریزی روستایی-رضوانی: این منبع که تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده، همواره به عنوان یک منبع جامع و کامل مورد تاید قرار گرفته و سهم بسزایی در سوالات کنکورهای سالهای گذشته دکتری و ارشد داشته است.

کاربرد برنامه ریزی روستایی-مطیعی لنگرودی: این منبع هم در کنار کتاب  دکتر رضوانی به عنوان دوگانه برنامه ریزی روستا به حساب می آید و هر کدام سعی کرده اند بخشی از اصول برنامه ریزی را به فراخور شرایط مورد کنکاش قرار دهند. سایر منابع به دلیل هم پوشانی مطالب بعد از این دو رفرنس توصیه می شود.

سرفصل ها: اهمیت روستا و برنامه ریزی،سیر تکاملی برنامه ریزی در ایران و جهان، مکاتب مختلف برنامه ریزی ،شاخص های مورد نیاز در برنامه ریزی روستایی، نظام های برنامه ریزی روستای،مدیریت توسعه روستایی، روش های رفع اختلاف مقیاس،چالش های برنامه ریزی روستایی، سلسله مراتب برنامه ریزی روستایی،برنامه ریزی فضایی در آمایش و توسعه مراحل طبقه بندی زمین و الگوهای متداول برنامه ریزی ، اشاره کرد.

آمار و احتمالات: یکی از دروس پایه ای برای دانشجویان حوزه جغرافیای تسلط بر مباحث آماری می باشد. این درس در ازمون کارشناسی ارشد با ضریب یک شناخته می شود. کتاب آمار و احتمالات موسسه پارسه و محسن طورانی می تواند نیازهای داوطلبین را تا حد ممکن رفع نماید.

** فلسفه جغرافیا

-         شناخت و فلسفه جغرافیا حسین شکوئی انتشارات گیتاشناسی (آبی رنگ)

-         اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا حسین شکوئی جلد یک فصول 1-2-3

-         خلاصه مباحث فلسفه جغرافیا جلد یک و دوم (پایگاه توسعه روستایی)

جغرافیای روستایی و عشایری

-         مبانی جغرافیای روستایی،عباس سعیدی (مهم)

- جغرافیای روستایی ایران ، حسن افراخته

-         جغرافیای روستایی مسعود مهدوی انتشارات سمت

-         خلاصه نکات جغرافیا روستایی (پایگاه توسعه روستایی)

برنامه ریزی روستایی

-         برنامه ریزی توسعه روستایی محمدرضا رضوانی(مهم)

- اصول برنامه ریزی روستایی حسین اسایش

- مقدمه ای بر برنامه ریزی روستایی محمود جمعه پور

-         برنامه ریزی روستایی با تاکید بر ایران،مطیعی لنگرودی (مهم)

-         خلاصه نکات برنامه ریزی روستایی (پایگاه توسعه روستایی)

آمار و احتمالات

-         آمار و احتمالات در علوم جغرافیای محمدرضا رضوانی

- آمار احتمالات موسسه پارسه و محسن طورانی

-         مجموعه نکات و مباحث آماری پایگاه توسعه روستایی

 

** مطالعه کامل سوالات ده سال گذشته دروس مرتبط جغرافیا و بنامه ریزی روستایی

** مطالعه مقالات اساتید برتر در حوزه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و نکات مرتبط همچون برنامه ششم و...

 

   " تحلیـــل ســـوالات کارشنـــاسی ارشـــــد 1397"

 

 

 

جهت دریافت تحلیل سوالات ارشد 96 کلیک نمایید

 

تحلیل سوالات کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه  ریزی روستایی 1395